۴ برنامه گمرک برای ارزشگذاری دقیق کالاهای صادراتی و وارداتی
هوشمندسازی، بهروزرسانی بانک اطلاعات موجود (TSC) در واردات و پرتال ارزشهای صادراتی جهت کالاهای صدوری، مبادله اسناد الکترونیک با کشورهای طرف معامله و دسترسی به منابع اطلاعاتی آنلاین و سایتهای برخط داخلی و بینالمللی برنامههای عمده گمرک برای تعیین ارزش دقیق کالاها است.
عبدالمجید دهقانیان مدیر کل دفتر ارزش با اعلام این خبر گفت: با توجه به اینکه مقوله ارزش از حساسترین و پیچیدهترین موضوعات گمرکی است، گمرک ۴ برنامه را در این خصوص در نظر گرفته است.
دهقانیان با اشاره به اینکه چنانچه شخص و یا شرکتی نسبت به ارزش اعلامی گمرک اعتراض داشته باشد و یا حتی ابهامی و یا سو جریانی بیان کند، می تواند با مراجعه به گمرک، موضوع مورد نظر را پیگیری کنند، اظهار داشت: در صورتی که شخص و یا شرکتی نسبت به ارزش کالای معترض باشد با مراجعه به گمرکات اجرایی محل ترخیص کالا و با رعایت مهلت مقرر در مواد ۱۳۵ و ۱۳۸ قانون امور گمرکی و ۲۳ آییننامه اجرایی آن درخواست رسیدگی نمایند و چنانچه اختلاف همچنان باقی باشد با رعایت تبصره ۵ ماده ۱۴۴ قانون امور گمرکی به دفتر ارزش ارجاع و بررسیهای لازم انجام می شود. چنانچه مودی باز هم معترض باشد حسب مواد ۱۴۴ و ۱۴۶ قانون امور گمرکی و آییننامه اجرایی آن، پرونده اختلافی به مراجع رسیدگی به اختلافات گمرکی ارجاع می گردد.
وی در ارتباط با اعلام ابهام و یا سو جریان نیز گفت: دفتر ارزش گمرک ایران آمادگی کامل جهت دریافت مستندات و رسیدگی به موضوع اعلامی را دارد. ضمنا این دفتر کاملا آمادگی دریافت هر نظر و انتقادی را دارد و ضمن پیگیری لازم پاسخگو خواهد بود.
مدیر کل دفتر ارزش گمرک با تاکید بر اینکه کسب نظر از دیگر بخش های دولتی در چارچوب موازین قانونی موجود به صورت مستمر در حال انجام است، افزود: گمرک ایران برای دستیابی به اطلاعات دقیق در رسیدگی به ارزش کالاهای وارداتی به ویژه عمده کالاهایی که ارز ترجیحی دریافت می کنند اقدام به تعامل و استعلام از مراجع ذیربط و سازمان های دولتی مرتبط می نماید. به طوری که ارزش کالاهای اساسی براساس مصوبات ستاد تنظیم بازار و از طریق کارگروه مستقر در وزارت جهاد کشاورزی با حضور دستگاههای نظارتی و سازمانهای مجری مرتبط، ارزش قطعات منفصله خودرو، خودرو و ماشین آلات راهسازی نیز از سوی کمیته موضوع قانون ساماندهی صنعت خودرو (تبصره ۶ قانون خودرو) با حضور نماینده وزارت صمت و همکاری نماینده گمرک ایران، ارزش دارو و مواد اولیه دارو و تجهیزات پزشکی نیز براساس تفاهم نامه فی مابین گمرک ایران و سازمان غذا و دارو و ارزش شمش طلا نیز از طریق بانک مرکزی تعیین و به گمرک ایران اعلام می گردد.
به گفته وی بالغ بر ۷۳ درصد از ارزش کالاهای صادراتی نیز به صورت مستقیم از دفاتر تخصصی دستگاه های مرتبط و مابقی نیز پس از استعلام از دفاتر تخصصی و انجمن و یا اتحادیه مربوطه استعلام و پس از طرح در کارگروه ارزشگذاری کالاهای صادراتی که نمایندگانی از وزارتخانههای صمت، نفت، بهداشت، جهادکشاورزی، سازمان توسعه تجارت، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی و انجمنها و تشکلهای ذیربط حضور دارند تعیین و در پرتال گمرک ایران به نشانی irica.ir بارگذاری می شود و در اختیار عموم قرار می گیرد.
وی گفت: در صورت اعتراض مراجع و یا اشخاص به ارزشهای صادراتی ثبتی و بهروزرسانی شده از سوی کارگروه ارزشگذاری کالاهای صادراتی، افراد می توانند اعتراض خود را به سازمان یا دفتر تخصصی مربوطه ارائه و پیگیری نمایند. به عنوان مثال اعتراض به ارزش کاشی و سرامیک صادراتی که با اعلام نظر معاونت معادن و فراوری مواد وزارت صمت و انجمن مربوطه و طرح در کارگروه ارزشگذاری کالاهای صادراتی در بانک اطلاعات ارزش درج و بهروزرسانی گردید از معاونت مزبور در وزارت صمت قابل پیگیری می باشد و یا در اعتراض به ارزش صادراتی پسته که در اجرای ماده ۱۶ ق.ا.گ از وزارت جهادکشاورزی و انجمن مربوطه استعلام و بهروزرسانی گردید نیز از طریق معاونت امور باغبانی وزارتجهاد قابل پیگیری است.
دهقانیان با اشاره به اینکه در سایر کشورهای جهان، سازوکار مطلوبی برای گمرکات جهت ارزشگذاری مناسب کالاها وجود دارد، اظهار داشت: چارچوب ارزشگذاری کالاهای وارداتی در کشور ما منطبق با اصول موافقتنامه تعیین ارزش سازمان جهانی تجارت است که در بیشتر کشورهای پیشرو در حال انجام است.
به گفته وی، اصولا در کشورهای با تجربیات موفق در زمینه ارزش گمرکی، اختیارات و عواملی به عنوان ابزار کمکی در اختیار گمرک قرار می گیرد که تعامل و همکاریهای گمرکی موثر برای تسهیل تبادل اطلاعات فیمابین، استفاده از روشهای مطمئن برای تجارت و حذف واسطهها، اجرای موثر رویه حسابرسی پس از ترخیص با وجود سیستم مالیاتی شفاف و دفاتر مالی دقیق، داشتن اختیارات و ضمانت اجرایی لازم در اعمال سیستم تشویق و تنبیه همانند تشویقات ارائه شده به شرکتهای فعال اقتصادی و برگزیده گمرکی (AEO) و تنبیههایی همچون جرمانگاری تخلف در ارزش گمرکی و تبادل الکترونیکی اسناد گمرکی و دسترسی به اطلاعات اظهارنامه صادراتی کشورهای طرف تجاری در کنار اظهارنامه متناظر وارداتی به کشور ار آن جمله است.
وی در خصوص مبنای ارزشگذاری گمرک برای صادرات، کدام نرخ ارز است، افزود: قبل از نوسانات ارزی، نرخ ارز توسط بانکمرکزی به صورت هفتگی به گمرک اعلام و مبنای محاسبه ارزش گمرکی کالاهای صادراتی قرار می گرفت. از سال ۱۳۹۷ با بروز نوسانات ارزی، بانک مرکزی در تاریخ ۱۹/۷/۱۳۹۷، مبنای نرخ بازار ثانوی ارز مندرج در سامانه نیما را مبنای محاسبه و اعلام می کرد. در نهایت از تاریخ ۲۰/۱۲/۱۴۰۱ مبنای محاسبه ارزش گمرکی کالاهای صادراتی را نرخ فروش حواله برای تمام ارزها در سامانه ETS اعلام نمود.
دهقانیان در خصوص اینکه گمرک چه فیلترهای را برای مطمئن شدن از قیمتهای اعلام شده از سوی تشکلهای صنفی و اتاق بازرگانی در نظر میگیرد، گفت: یکی از راههای دسترسی به اطلاعات ارزش در مورد برخی از کالاها، استعلام نظر مشورتی از انجمنها و اتحادیههاست که به دلیل اصل تضاد منافع امکان ارائه اظهارنظرهای جهتدار منتفی نمیباشد. کسب نظر بخشهای دولتی متناظر، شرکتهای بازرسی مستقل، استفاده از روشهای خرید مرسوم در دنیا (مثلا اعتبار اسنادی) و… میتواند عوامل کمککننده به گمرک باشند.
وی تصریح کرد: به این منظور طی مکاتبات صورت گرفته با وزارتخانههای صمت، بهداشت، نفت، جهادکشاورزی، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و اتاق تهران به عنوان متولی بخش خصوصی ضمن ارسال فهرست تشکلها، انجمنها، اتحادیهها و واحدهای تولیدی مرتبط با دفاتر تخصصی هر سازمان؛ دعوت گردید تا با ارائه مستندات و تشکیل کارگروه تخصصی ارزش کالاها نسبت به بهروزرسانی بانک اطلاعات ارزش با گمرک جمهوری اسلامی ایران همکاری نمایند که در این راستا بیش از ۲۵۰ مکاتبه و ۱۵۰ جلسه در سال ۱۴۰۲ برگزار شده است.
گمرک جمهوری اسلامی ایران