درباره خراسان

اطلاعات عمومی استان خراسان رضوی:
بر اساس یافته‌ها و باورهای باستان شناسان، خراسان دارای پیشینه‌ای 800 هزار ساله بوده و در زمره کهن‌ترین مراکز تمدن به حساب می‌آید. واژه “خراسان” از پیوند دو واژه “خور” به معنای”خورشید” و “آسان” به معنای طلوع کننده تشکیل شده و از زمان ساسانیان به این نام خوانده می‌شده است.
خراسان امروزی تنها گوشه‌ای از خراسان پهناوری است که از گذشته‌های بسیار دور، مرو، هرات، سمرقند، بخارا و سیستان و بلوچستان را شامل می‌شده است و به لحاظ تاریخی و عبور جاده ابریشم اهمیت فراوانی داشته و نه تنها مسیر مبادله کالاهای تجاری، بلکه مسیر مهمی برای انتقال دانش و فرهنگ نیز بوده است.
خراسان رضوی در شمال شرق کشور با مساحت 64/116348 کیلومتر مربع پس از استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان و یزد چهارمین استان پهناور ایران است که 7 درصد از خاک کشور را شامل می‌شود. این استان بیشترین مرز مشترک با ترکمنستان (6/531 کیلومتر) و پس از آن افغانستان (302 کیلومتر) و در مجموع 833 کیلومتر مرز مشترک دارد.
استان خراسان رضوی با جمعیت تقریبی 3/6 میلیون نفر (8 درصد جمعیت کشور) دارای تراکم نسبی 5/54 نفر در کیلومتر مربع است. از این تعداد 2/68 درصد جمعیت شهرنشین و 8/32 درصد روستایی هستند. همچنین 25/50 درصد جمعیت استان را مردان و 75/49 درصد آن را زنان تشکیل می‌دهند.
بر اساس آخرین تقسیمات کشوری استان خراسان رضوی با مرکزیت مشهد، شامل 25 شهرستان، 67 بخش، 71 شهر، 160 دهستان است.

زیر ساختهای استان خراسان رضوی:
1-مناطق نمونه گردشگری:
استان خراسان رضوی دارای 3 منطقه نمونه بین‌المللی گردشگری (شاندیز- نیشابور- توس)، 2 منطقه نمونه گردشگری ملی (منطقه نمونه ملی سپاد خراسان- منطقه نمونه ملی ارتکند کلات) و 26 منطقه نمونه استانی می‌باشد.
2-نمایشگاه بین‌المللی مشهد:
شرکت نمایشگاه بین‌المللی مشهد در فضایی به وسعت 600 هزار متر مربع، سالانه میزبان بیش از 1/5 میلیون نفر بازدید کننده در نمایشگاه‌های تخصصی و بین‌المللی خود می‌باشد.
3- منطقه ویژه اقتصادی سرخس:
یکی از طرح‌های عظیم استان خراسان رضوی در زمینه تجارت خارجی، ترانزیت و سرمایه‌گذاری منطقه ویژه اقتصادی سرخس می‌باشد. این منطقه در 8 کیلومتری جنوب غربی شهر سرخس و در اراضی آستان قدس رضوی به مساحت 5200 هکتار احداث شده است که از جمله فعالیت‌های این منطقه می‌توان به صادرات کالاهای ایران و سایر کشورها به بازارهای منطقه‌ای، واردات کالا جهت تامین بخشی از نیازهای داخلی از بازارهای منطقه‌ای، انبار‌داری، حمل و نقل ، ایجاد سردخانه، خدمات رفاهی و گردشگری و … اشاره نمود.
4-منطقه ویژه دوغارون:
منطقه ویژه دوغارون واقع در نقطه مرزی دوغارون که قدیمی‌ترین و فعالترین مرز ج.ا.ا و ج.ا.افغانستان می‌باشد یک موقعیت استثنایی و منحصربه فرد برای سرمایه‌گذاری صنعتی- تولیدی- تجاری و خدمات پشتیبانی مخصوصا انبا‌رداری بوده و امکانات و تسهیلات لازم جهت تولید و تجارت بین‌المللی را به صورت یکجا و قابل دسترس برای سرمایه‌گذاران ایرانی و خارجی مخصوصا اتباع کشورهای همسایه ایران فراهم می آورد.
5-شهرک‌های صنعتی خراسان رضوی:
از مهمترین اهداف تاسیس شهرک های صنعتی، ارتقاء جایگاه صنایع کوچک و ارزش افزوده و اشتغال صنعتی کشور، نوسازی صنایع کوچک به منظور رقابت پذیر کردن، رشد و بالندگی آنها و همچنین ایجاد و توسعه مجتمع‌ها و شرکت‌های صنعتی، تامین تاسیسات و خدمات ضروری مورد نیاز متقاضیان سرمایه‌گذاری در مناطق مختلف است و استان خراسان رضوی توانسته است تعداد 43 شهرک صنعتی را احداث نماید.
6-پارک علم و فن‌آوری:
پارک علم و فن‌آوری خراسان رضوی به منظور حمایت از اجرای فرآیندهای توسعه فن‌آوری در ساختار اقتصادی و اجتماعی استان پایه‌گذاری شده، برای دستیابی به این اهداف، آزمایشگاه‌های تخصصی برق، الکترونیک، شیمی، مواد، متالوژی و صنایع غذایی، پایلوت‌ های تولیدی نیمه صنعتی و در زمینه سرامیک، صنایع شیمیایی، صنایع غذایی و مکانیک را احداث و فعال کرده است.
7-حمل و نقل:
این استان با قرارگرفتن در مسیر جاده ابریشم از دیرباز پل ارتباطی میان شرق و غرب و راه ورود ادویه بین شمال و جنوب و در آسیای‌میانه و اقیانوس هند و اروپا بوده، ارتباط دهنده آسیای میانه و کشورهای خلیج فارس است. با توجه به اینکه کشورهای همجوار استان به آبهای آزاد دسترسی ندارند فرصتی استثنایی برای توسعه حمل و نقل و ترانزیت خراسان رضوی فراهم شده است. با این تفاسیر می‌توان خراسان رضوی را مرکز مبادلات میان قاره آسیای میانه قلمداد نمود و به اهمیت موضوع حمل و نقل در این استان پی برد.
خراسان رضوی علاوه بر بهره گیری از حمل و نقل جاده ای و هوایی، دارای حمل و نقل ریلی در حوزه بار و مسافر نیز می باشد وایستگاه قطار مشهد یکی از بزرگترین و زیباترین ایستگاه های ایران و خاورمیانه است که روزانه ده ها قطار مسافری و باری به آن وارد یا از آن خارج می شوند. جمع کل خطوط ریلی ایران (با احتساب خطوط فرعی) 11180 کیلومتر است که خراسان رضوی به عنوان نقطه ای استراتژیک، رابط میان ایران با ترکمنستان، افغانستان و ترکیه است.
8-گمرکات:
موقعیت ویژه جغرافیایی و قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم، موجبات گسترش بازرگانی خارجی استان و تقویت گمرکات را فراهم نموده است. در استان خراسان رضوی 4 گمرک شامل : باجگیران، سرخس، لطف آباد و دوغارون در حال فعالیت هستند که از جمله مبادی ورودی و خروجی با اهمیت کشور به شمار می‌آیند.

پتانسیل‌ها و قابلیت‌های بخش صنعت خراسان رضوی:

استان خراسان رضوی یکی از قطب‌های شش‌گانه صنعت کشور است. با اقدامات توسعه‌ای سال‌های اخیر ضمن حفظ جایگاه استان در صنایع غذایی و منسوجات که حوزه‌های سنتی صنعت استان محسوب می‌شوند، با تکمیل و بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های واحدهای فولاد‌سازی، خودروسازی و سیمانی استان، ضمن تحول معنی‌دار در ساختار صنعتی استان، سهم خراسان رضوی در ارزش افزوده بخش صنعت کشور به نحو قابل توجهی افزایش خواهد یافت.
مهمترین فعالیت‌های صنعتی خراسان رضوی بر اساس میزان و سهم هر فعالیت در ارزش افزوده بخش صنعت استان عبارتند از:
1. صنایع غذایی و آشامیدنی
2. وسائل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر
3. محصولات کانی غیر فلزی
4. منسوجات
5. فلزات اساسی
در مجموع این 5 فعالیت صنعتی عمده نزدیک به 65 درصد ارزش افزوده بخش صنعت استان را ایجاد می‌نمایند.
1-صنایع غذایی و آشامیدنی:
استان خراسان رضوی از استان‌های پیشرو در صنایع غذایی محسوب می‌شود و همواره صادرات صنایع غذایی از ارقام اصلی صادرات استان به حساب می‌آید. در حال حاضر واحدهای صنایع غذایی فعال خراسان رضوی در زمینه‌های زیر از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند:
1. تولیدعصاره میوه‌جات
2. تولیدآبمیوه
3. تولید رب گوجه فرنگی
4. تولید روغن نباتی
5. تصفیه و بوجاری زیره
6. تصفیه و بسته‌بندی پنبه
7. تولیدقند و شکر
سردخانه های خراسان رضوی با برخورداری از 120 هزار تن ظرفیت سردخانه‌ای ، بالاترین ظرفیت نگهداری سردخانه‌ای بین استان‌های کشور را دارند.
2- وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر:
با توجه به فعالیت 2 مجموعه خودروسازی و قطعه سازان متعدد و متنوع، استان خراسان رضوی قطب دوم تولید خودرو سواری در کشور محسوب می‌گردد. خودروسازان خراسان رضوی شامل ایران خودرو خراسان و سناباد خودرو طوس که نزدیک به 10 درصد خودرو کشور را تولید می‌نمایند.
قطعه سازان استان قادر به تولید طیف گسترده‌ای از قطعات هستند.
ساخت انواع موتور سیکلت ، دوچرخه و چرخ معلولین نیز یکی از بخش‌های دیگر این صنایع محسوب می‌شود.
3- محصولات کانی غیر فلزی:
این صنایع عمدتا در فرآوری تولیدات معدنی، صنایع سیمان و تولید کاشی و سرامیک و چینی تمرکز دارند. برخی از مهمترین صنایع خراسان رضوی در این زمینه‌ها که از جایگاه ویژه‌ای برخور دارند و عمده سرمایه‌گذاری صنعتی استان را در این حوزه شامل می‌شوند عبارتند از:
1. صنایع تولید سیمان
2. ظروف شیشه ای و چینی
3. انواع کاشی و سرامیک
4. قطعات بتنی
5. انواع خاک های نسوز
6. سنگ های ساختمانی
4- منسوجات:
صنایع نساجی به عنوان یکی از صنایع سنتی شاخص و قدیمی استان که بر پشم، کرک، فرش دستی، چرم و پوشاک استوار است شناخته می‌شوند. در سال‌های اخیر با حضور صنایع جدید مانند الیاف مصنوعی، فرش ماشینی از فن‌آوری و دانش نوین تولید نیز بهره برده است.
5-صنایع ساخت فلزات اساسی:
رتبه چهارم صنایع عمده استان صنایع فعال در فعالیت ساخت فلزات اساسی است. این بخش از صنعت در مقایسه با سایر بخش‌های صنعتی استان از جایگاه و اهمیت خاصی برخوردار است زیرا این صنایع در واقع به عنوان نوعی کانون برای تحول و توسعه سایر بخش‌های صنعتی هستند. نقش تولیدات این بخش در توسعه صنایع معدنی، ساخت و ساز و تولید ماشین آلات صنعتی بسیار حائز اهمیت است و به نوعی نشانگر توان فن‌آوری و ساخت داخل محسوب می‌شود.
فولاد خراسان، بزرگترین سرمایه‌گذاری استان در این بخش محسوب می‌شود و با استقرار طرح‌های جدید از قبیل روند توسعه در طرح توسعه‌ای فولاد خراسان، تولید گندله در سنگان و فولاد سبزوار روند روبه رشد آن در آینده ادامه خواهد یافت. پس از آهن و فولاد، تولید وسایل انواع سازه‌های فلزی و محصولات فورج و پرسکاری و ریخته‌گری از عمده گروه‌های اصلی سرمایه‌گذاری این بخش هستند.

بخش معدن خراسان رضوی:

دامداری خراسان رضوی :
آمار دام و تولیدات دامی:
در سال 1390 تعداد 7287703(راس- نفر) دام در استان خراسان رضوی وجود داشته است که:
تعداد 6882410 راس دام سبک (گوسفند و بز) (43/94) درصد کل دام استان
تعداد 339164 راس دام سنگین (گاو و گوساله) (65/4) درصد کل دام استان
تعداد 66129 (نفر- راس) سایر دامها (شتر، اسب و سایر تک سمیان) (90/.) در صد کل دام استان
تعداد واحد دامی استان در سال 1390 معادل 13780073 واحد بوده است که نسبت به سال قبل 7/2-% کاهش را نشان میدهد.
در سال 1390 تولید گوشت قرمز استان 67872 تن بوده که نسبت به سال قبل، 30/3 درصد رشد داشته است.
تولید شیر استان به مقدار 770776 تن بوده که نسبت به سال قبل 81/1 درصد رشد داشته است.
آمار طیور و تولیدات:
تعداد کل طیور موجود در استان در سال 1390، 105081707 قطعه میباشد که شامل :
تعداد 17761020 قطعه مرغ گوشتی (90/16%)
تعداد 78500000 قطعه جوجه گوشتی (70/74%)
تعداد7291700 قطعه مرغ تخم گذار (93/6%)
تعداد 1528987 قطعه طیور بومی (5/1%)
تولید گوشت مرغ به مقدار 116253 تن بوده که نسبت به سال قبل 29/1 درصد رشد داشته است.
تولید تخم مرغ به مقدار 82080 تن بوده که نسبت به سال قبل 84/3 درصد رشد داشته است.
آمار کلنیهای زنبور عسل و تولید عسل:
در سال 1390 کلنیهای زنبور عسل استان به تعداد 120179 کلنی بوده است و مقدار 22/658 تن عسل تولید نموده است.
آمار شیلات و آبزی پروری:
در سال 1390 تعداد 673 مرکز تولید آبزی پروری در استان خراسان رضوی فعالیت داشتهاند که تعداد 200 مرکز در تولید ماهیان سرد آبی و 473 مرکز در تولید ماهیان گرم آبی فعالیت مینمایند.
در سال 1390 تعداد 10484002 قطعه بچه ماهی در این مراکز رها سازی شده است.
تعداد بچه ماهی رها سازی شده در مراکز سردآبی 9515402 قطعه (76/90%) و در مراکز گرم آبی 968600 قطعه (23/9%) میباشد. در سال 1390 تولید آبزیان استان 4077 تن بوده که نسبت به سال قبل، 24/17 درصد رشد داشته است.
از این میزان تولید 2831 تن مربوط به ماهیان سردآبی و 1241 تن مربوط به ماهیان گرم آبی بوده است.
شهرستان های چناران، سبزوار و قوچان به ترتیب با 565 تن (87/13%) 5/431 تن (29/10% ) و 1/427 تن (48/10%) بیشترین تولید آبزیان استان را داشتهاند.

فرهنگ و گردشگری:
استان خراسان رضوی با داشتن جاذبه‌های مذهبی، تاریخی و طبیعی یکی از مهمترین مراکز گردشگری کشور است و همه ساله بیش از 20 میلیون نفر مسافر داخلی و حدود یک میلیون نفر مسافر خارجی از این استان دیدن می‌کنند.
این استان مهمترین قطب گردشگری مذهبی کشور است و بنای آرامگاه امام هشتم شیعیان بیشترین چشم‌انداز معماری این استان را داراست. مردم این استان به زبان‌های فارسی، کردی و ترکی صحبت می‌کنند. مذهب مردم عمدتا شیعه و در چند شهر مرزی چون تایباد، خواف و تربت جام اهل سنت هستند.
گردشگری سلامت(توریسم درمانی):
استان خراسان رضوی در بخش توریسم درمانی و فراهم بودن زمینه‌های سلامت با توجه به قابلیت‌های بالایی همچون وجود سه دانشگاه علوم پزشکی و دارا بودن کادر پزشکی- تخصصی قوی در زمینه‌های مختلف چون قلب، زیبایی، دندانپزشکی، ارتوپدی و … و همچنین وجود بیمارستان‌های مجهز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

ورود سالانه یک میلیون نفر گردشگر خارجی به مشهد از سراسر دنیای اسلام، همجواری با افغانستان و ترکمنستان و هزینه‌های ارزان پزشکی در ایران توجیه اقتصادی مناسبی برای توسعه امر توریسم درمانی در استان خراسان رضوی است.
** تدوین قوانین علمی در بحث گردشگری سلامت، نظارت بر قیمت و کیفیت ارائه خدمات درمانی، تسهیل در صدور ویزا، اطلاع رسانی بین المللی ، توسعه ناوگان حمل و نقل و ایجاد مراکز رفاهی و اقامتی متناسب با استانداردهای جهانی از ضرورتهای بحث توریسم سلامت است که در صورت بی برنامگی و عدم هماهنگی بخش های مرتبط در هر مرحله می تواند به تهدید کلی تبدیل و حتی به حذف ایران از مقوله گردشگری سلامت بینجامد .
بازرگانی و خدمات خراسان رضوی:
سهم بخش خدمات در تولید ناخالص داخلی استان خراسان رضوی 62 درصد است که عمده آن به بخش بازرگانی تعلق دارد.
ورود 20 میلیون زائر در سال به مشهد مقدس حجم وسیعی از خدمات در بخش بازرگانی اعم از حمل و نقل ،رستوران و هتل داری و کثرت واحد های صنفی را به خود اختصاص داده است همچنین منجر به ایجاد دسته های متنوع شغلی برای ارائه خدمات گردیده و مشاغل جدید را ایجاد نموده است.
تجارت خارجی استان خراسان (صادرات، واردات، ترانزیت):
صادرات رمز بقاء هر کشور در عرصه اقتصاد جهانی و بازار رقابتی است. از همین رو خراسان رضوی با راهبرد توسعه صادرات و نگاه برون‌نگر موفقیت‌های زیادی را در دهه گذشته کسب نموده است. موقعیت استان به عنوان دروازه ورود به آسیای‌میانه و افغانستان و همجواری با کشورهای CIS باعث رشد و رونق تجارت خارجی گردیده و این استان سهم مناسبی از صادرات غیر نفتی کشور را کسب نموده است. خراسان رضوی 7 درصد از سهم صادرات کشوری را به خود اختصاص داده مقام سوم کشور را در صادرات داراست.
اتصال خطوط ریلی استان به خطوط ریلی آسیای میانه و همسایگی آن با افغانستان، مزیت نسبی ویژه‌ای را فرا روی تجارت استان قرار داده، بازار بزرگی را به روی کالاها و خدمات این استان گشوده است. ترانزیت کالاهای صادراتی آسیای میانه و افغانستان از طریق خطوط ریلی به بندرعباس و بازارهای جهانی و دسترسی این کشورها به آبهای آزاد، تجارت دو سویه‌ای ایجاد نموده که کلیه کشورهای منطقه از آن بهره می‌برند. پروازهای هوایی به مرکزیت مشهد به کشورهای آسیای‌میانه، افغانستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس، به توسعه تجارت استان انجامیده و آینده امید بخشی را فراروی اقتصاد بزرگ این استان قرار داده است.

کالاهای مهم صادراتی استان:
مهمترین کالاهای صادراتی استان عبارتند از:
1. زعفران
2. مصنوعات پلاستیک و ملامین
3. بنزن و انواع آن
4. مصنوعات فلزی
5. رنگ و رزین
6. مواد غذایی (شکلات، بیسکویت، کیک و کلوچه و انواع میوه، پسته، رب گوجه فرنگی، کنستانتره های میوه)
7. کالاهای صنعتی (سیمان، انواع قطعات یدکی، کاشی و سرامیک، ظروف چینی)
8. سنگ آهن
9. فرش و صنایع دستی
10. پوست و سالامبور

بازارهای مهم صادراتی استان به ترتیب اولویت :
1-افغانستان 2-ترکمنستان 3-تاجیکستان 4- امارات متحده عربی 5-اسپانیا 6-عراق 7-قزاقستان 8-ازبکستان 9-قرقیزستان 10-عربستان سعودی 11-چین 12-ایتالیا 13-پاکستان 14-آلمان
**بیش از 70 درصد از کل صادرات استان به سه کشور افغانستان، ترکمنستان و تاجیکستان بوده است.
توانمندی های صادراتی استان:
توانمندی های صادراتی استان عبارتند از :
1. وجود صنایع و محصولات کشاورزی و صنایع دستی متعدد در استان و تنوع سبد صادراتی
2. اتصال خطوط ریلی استان به کشورهای آسیای‌میانه و کاهش هزینه‌های حمل
3. همسایگی استان با دو کشور افغانستان و ترکمنستان
4. وجود خطوط پرواز به کشورهای آسیای‌میانه، افغانستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس
5. وجود پنج گمرک فعال با اعمال کلیه رویه‌های گمرکی
6. تسهیل فرآیند صادرات و ایجاد تک پنجره برای سهولت انجام امور صادراتی صادرکنندگان
7. مشهد معادن و صنایع و بازرگانی اتاق عضو صادرکننده 700موجود
8. وجود معادن غنی و ذخائر گاز طبیعی
9. ظرفیت های قوی صادرات خدمات به ویژه در ترانزیت، صادرات خدمات فنی و مهندسی و گردشگری و قابلیت Re-Export در استان
10. وجود منطقه ویژه اقتصادی سرخس در دروازه ورود به آسیای میانه
11. وجود منطقه ویژه اقتصادی دوغارون (در حال آماده سازی)
12. داشتن مزیت نسبی آشکار در زمینه تولید و صادرات محصولات غذایی و آشامیدنی (زعفران، انواع کنستانتره های میوه، میوه و تره‌بار، پسته، انار، کشمش، زیره، خشکبار)، انواع قطعات یدکی، خودروهای سبک و سنگین، فرش و صنایع دستی، محصولات نساجی و پوشاک، انواع محصولات پلاستیکی و لاستیکی، پرداخت پوست و محصولات چرمی، انواع مصنوعات از سنگ و کنستانتره‌های مولیبدن، محصولات سرامیکی، محصولات باغی و گل و گیاه، رنگ و رزین و گچ و سیمان و سایر مصالح ساختمانی
صادرات و واردات مرزنشینان:
قریب به چهارصد هزار مرزنشین در استان خراسان رضوی ساکن هستند که در مبادلات مرزی بین کشورهای همسایه (ترکمنستان، افغانستان) فعالند. مرزنشینان این استان در قالب 19 تعاونی و یک اتحادیه سراسری در صادرات و واردات استان فعال هستند. صادرات مرزنشینان سالیانه حدود 25 میلیون دلار و واردات آنها حدود 10 میلیون دلار است که از گمرکات استان و سایر گمرکات کشور صورت می‌گیرد.
سایر توانمندی‌های استان در بخش تجارت خارجی :
1-دارندگان کارت بازرگانی فعال به تعداد 1500 نفر بالغ می‌گردد که به صادرات- واردات، ترانزیت و حق‌العمل کاری مشغولند. صاحبان کارت بازرگانی در تشکل‌های مختلف تجاری و صنعتی و معدنی و کارفرمائی استان عضویت دارند و نقش موثری در پیشبرد تجارت و اقتصاد کلان این استان به عهده دارند.
2-با وجود تعداد 2500 شرکت در بخش خدمات فنی و مهندسی قابلیت‌های فراوانی در بخش صدور این گونه خدمات وجود دارد که می‌تواند به صورت بالقوه در امر صادرات استان به کارگیری شود. شرکت‌های مزبور نیز تاکنون پروژه‌های متعددی را در کشورهای مختلف از طریق شرکت در مناقصات بین‌المللی و یا محلی اجرا کرده موفقیت‌های خوبی کسب نموده‌اند که از آن جمله می‌توان در پروژه‌های راهسازی، سد‌سازی، ایجاد نیروگاه، شبکه‌های آبرسانی و کشاورزی و شهرسازی و ساختمان و سیلو را نام برد. از کشورهایی که تاکنون پروژه های متعددی در آنها توسط شرکت‌های خدمات فنی و مهندسی استان اجرا شده می‌توان به کشورهای ترکمنستان، تاجیکستان، قرقیزستان، افغانستان، قزاقستان، ازبکستان، سوریه، عراق و تعدادی از کشورهای آفریقائی اشاره کرد. شرکت‌های خدمات فنی مهندسی در دسته‌های مختلف از قبیل طراحی، پیمانکاری، نرم افزاری، معماری و خدمات الکترونیک به فعالیت اشتغال دارند. متأسفانه علی رغم وجود پتانسیل های مناسب در این بخش، بدلیل کمبود تجربه مناسب در صادرات خدمات (در قیاس با کشورهائی همچون ترکیه)، وجود مشکلات سیاسی و تحریم های خارجی، عدم حمایت مناسب بانکی، کمبود شرکت های توانمند و مجهز به ماشین آلات و تجهیزات مناسب و نبود کنسرسیوم صادرات خدمات، در مجموع سهم استان از این حوزه بسیار اندک و در حد صفر است.
لازم به یادآوری است که فرصت بازسازی افغانستان و طرح های چندین میلیارد دلاری ترکمنستان در حوزه های توسعه ای جاده، ساختمان، آب و فاضلاب و … به سرعت از دست می روند و برای انجام اقدام بایسته، فرصت کمی وجود دارد.